Bir asırdan daha uzun süre önce daha ilk araçlar ortaya çıkmaya başlamışken geliştiriciler arasında bu araçların zamanın en hızlı ulaşım araçlarından olan trenler gibi buharla mı, daha pratik bir çözüm olan fosil yakıtla mı yoksa daha yeni yeni hayata girmeye başlayan elektrikle mi çalışması gerektiği hakkında yoğun bir tartışma vardı. 1800’lü yılların sonunda bu tartışmanın galibi tabii ki fosil yakıtlar oldu ama 2000’li yılların başlarındayken artık durum değişti diyebiliriz.
Buhar Neden Seçilmedi?
İlk araçların üretildiği dönemde üretici ve tasarımcıların örnek alabilecekleri yegâne taşıma aracı buhar kazanlı trenlerdi. Bu dönemde üretilmeye başlanan ilk demir-çelik gemilerde de itkinin sağlanabilmesi için buhar kazanları kullanılmaktaydı.
Buhar ile çalışan araçların sürekli olarak kömür ile desteklenme gereksinimi büyük bir son kullanıcı emeği istediğinden ve bireysel araçların pratikliğine aykırı olduğundan hızlı bir şekilde bu seçenek ortadan kalkmış oldu.
İçten Yanmalı Motorlar
Gottlieb Daimler ilk içten yanmalı motoru icat etmemiştir fakat onu modifiye ederek bir araç üzerinde kullanmayı başaran ilk kişi olmayı başarmıştır. Daimler’in içten yanmalı motor bağladığı ilk araç aslında 17 yaşındaki oğlu Paul’un bisikletiydi ama patentini aldığı ilk araç Motorwagen ismini verdiği otomobil oldu. İçten yanmalı motorlar geçmişten günümüze araç sektörünü domine etmiş en pratik ve güvenilir çözüm olarak karşımıza çıkmıştır.
Elektrikli Araçların Çağı Geliyor Mu?
1881’de Fransız mucit Gustave Trouvé, Paris’te şarj edilebilir pille donatılmış bir üç tekerlekli bisikleti başarıyla test etmişti. Ne yazık ki Trouvé için elektrikli aracının patentini alamadı ve 1888’de ilk elektrikli aracın icadı için patent alan kişi Alman mühendis Andreas Flocken oldu. Elektrikli araçlar o zamanlar için çağın ötesinde bir teknolojiydi. Dönemin pillerinin şarj edilmesi oldukça uzun sürüyor, piller oldukça büyük yer kaplıyor, şarj için uygun altyapı bulunmadığından sadece belli noktalarda şarj edilebiliyor ve buna karşılık tam dolu bir şarj ile sadece 50 kilometrelik (arazinin engebesine göre düşebilir) yol alabiliyordunuz.
Elektrikli Araçlar İçin Zor Zamanlar
Pope Manufacturing’in kurucusu Albert Pope, elektrikli Columbia otomobilini 1896’da Hartford, Connecticut’ta üretmeye başladı. 1897 yılında ise Columbia modeli elektrikli araç hem buharlı hem de gazlı araçlardan çok daha fazla talep görmüş ve merak uyandırmıştı. 1899’da New York’lu yatırımcı William Whitney’in isteğiyle Albert Pope, New York’ta gelişen bir elektrikli taksi hizmeti işleten mucitler Pedro Salom ve Henry Morris ile bir araya geldi. Pedro Salom ve Henry Morris ikilisi o sıralarda bu elektrikli taksilerin gün boyu verimli bir şekilde çalışabilmesi için akıllı bir pil teknolojisi üzerinde çalışmaktaydılar.
Bu ortalıktan doğan EVC (Electric Vehicle Company) 1899 ve 1901 yılları arasında Amerika Birleşik Devletleri’ndeki en büyük otomobil üreticisiydi. Ancak New York dışındaki pek çok şehirde fiziksel şartlar da uygun olmadığından EVC’nin operasyonları kötü yönetildi ve bu da hem basına kötü yansıyarak halkın gözünde elektrikli araçları düşürdü hem de şirket üzerine “bu sözde teknoloji ile yatırımcıları dolandırdınız” suçlaması atıldı. Şirketin hisse fiyatları çakıldı, elektrikli araçlar büyük güven kaybetti, Albert Pope iflas etti ve piyasada yepyeni dev oyuncular çıkmaya başladı.
Ford’un Devri Başlıyor
1896 yılında henüz ünlü olmayan Henry Ford, Detroit Edison Aydınlatma Şirketi’nde baş mühendis olarak çalışıyordu ve boş zamanlarında fosil yakıtlı araçları incelemekten keyif alan Ford, patronu ve o dönemin efsanesi Thomas Edison ile tanıştı. Edison, Ford’un fosil yakıtlı araç fikirlerinden oldukça etkilendi ve bu konuda girişimci olması için Ford’u teşvik etti. Ford, 1899’da Detroit Automobile Company’yi kurmak için Edison Company’den ayrıldı ve daha sonra 1903’te kendi adını taşıyan Ford Motor Company’yi kurdu.
Elektrikli Araçlarda Yüksek Maliyetler
Tüm yatırımlarını fosil yakıtlı araçlar üzerinden yapmasına rağmen Edison elektrikli araçlar hakkında tereddüt etmeye başladı. Yeni icat ettiği nikel-demir pillerini satmak ve bu pillere pazar yaratmak için fırsatlar arıyordu ve bir gün, daha sonrasında elektrikli araçlarda kullanılan daha ağır kurşun-asit pillerin yerini alacaklarını düşünüyordu. Bu konu hakkında eski çalışanı ve dostu olan Ford’a ulaştı ve bu ortaklık sonucunda Edison’un pillerini kullanan düşük maliyetli bir elektrikli araba üzerinde gizlice çalışmaya başlandı. Bu elektrikli araç üzerine yoğun dedikodular ortaya çıkmaya başlayınca Ford, 1914’ün başlarında New York Times’a bu elektrikli araç projesini doğrulardı.
“Edison-Ford”un tek bir şarjla 50 (80 km) ila 100 (160km) mil arasında gideceği ve maliyetinin 500 ila 750 dolar (bugün 14,312$ ila 21,468$) arası olacağı söyleniyordu. Ne yazık ki, birkaç gecikmeden sonra, Ford mühendisleri nikel-demir pilleri umdukları gibi çalıştıramadılar ve onları daha az verimli ama daha güvenilir kurşun-asitli pillerle değiştirme planları yapmaya başladılar. Ford bunu öğrendiğinde oldukça sinirlendi ve projeyi tamamen rafa kaldırdı. Bu girişim sonucunda günümüz parasıyla yaklaşık 1,5 milyar $ batırıldığı tahmin edilmektedir.
Alınan Dersler
Elektrikli araçların daha temiz, daha sessiz, daha güvenilir ve kullanımı daha kolay olduğu düşünüldüğünde, özellikle araç filoları için gözle görülür bir avantaja sahiptiler. 20. yüzyılın başlarında, dünyanın dört bir yanındaki şehirler, yolcuları taşımak, malları teslim etmek ve yangınlarla mücadele etmek için elektrikli araçlara güveniyordu. 1910 tarihli bir New York Times manşeti, “Elektrikli Ticari Kamyonların Büyümesi: İnsanları Atlı Vagonların Yerine Geçmeye Zorlayan Araçların Verimliliği ve Ekonomisi” diye yazmasını bunun habercisiydi. Makale, elektrikli araçların “taşıma” maliyetlerini atlara göre %15 ila %40 oranında azalttığını belirtmişti.
Kaybedilen paralar ve zamanın en sonunda Ford seri üretimde devrim yaratmaya devam etti ve tüketiciler için çağın gerçeklerine daha çok uyan ve mobilite arasındaki ilişkiyi nesiller boyu değiştiren uygun fiyatlı fosil yakıtla çalışan arabalar yaptı. Eğer elektrikli araçlara yoğun yatırım yapılan dönemde Ford birden sinirlenip tüm projeyi iptal etmeseydi bugün elektrikli araçlar için bambaşka bir noktada olabilirdik.
Elektrikli Araçlar İçin 2. Şans
Otomobil üreticileri, işletmeler ve araç filoları şu anda tüketici talebini karşılamak, sürdürülebilirlik taahhütlerini yerine getirmek ve hükümetlerin iklim hedeflerine uymak için araçlarının üretiminden yazılına pek çok noktada milyarlarca dolar yatırım yapıyor. Bu yatırımların sonucunda anlaşıldı ki tüm beklentileri karşılamanın en iyi yolu elektrikli araçlara geri dönmek!
Günümüzde elektrikli araçların popülaritesi her geçen gün hızla artmakta. Sen de geleceğin kervanına şimdiden katıldıysan ve bir elektrikli araç şarj istasyonuna ihtiyaç duyuyorsan eğer BYS Charge’ın uzman ekibinden teklif alabilirsin.
